Stoicyzm to filozofia założona przez Zenona z Kition. Koncentruje się na idei przyjęcia tego, co życie przynosi bez skarg i emocjonalnych reakcji, promując panowanie nad własnymi myślami i działaniami w obliczu zewnętrznych okoliczności. Stoicy uważają, że jedynymi rzeczami, które naprawdę można kontrolować, są nasze własne przekonania i postawy, co prowadzi do wewnętrznego spokoju i odporności psychicznej.
Stoicyzm naucza, że cnoty takie jak mądrość, sprawiedliwość, odwaga i umiar są kluczowe dla dobrego życia. Współczesny stoicyzm, który cieszy się popularnością w wielu obszarach życia, od osobistego rozwoju po zarządzanie stresem, nadal kładzie nacisk na te zasady, zachęcając do świadomego życia zgodnie z racjonalnie wyznaczonymi wartościami.
Bardzo ważnych jest 10 pytań stoickich, które pomogą Ci znaleźć odpowiedzi na ważne kwestie w życiu:
Być czy robić?
Jeśli będę tylko dla siebie, kim jestem?
Z kim dzielisz swój czas i jak go spędzasz?
Jak wygląda mój idealny dzień?
Czy mam nad tym kontrolę?
Czy wykonujesz swoją pracę?
Co jest dla Ciebie najcenniejsze w życiu?
Czy to, co nas teraz zajmuje, naprawdę ma znaczenie?
Dla kogo to robisz?
Czy to jest to, kim chcę być?
Stoickie podejście do kontroli koncentruje się na rozróżnieniu między tym, co jest w naszej mocy, a tym, co leży poza naszym wpływem. Stoicy, tacy jak Epiktet, podkreślają, że jedynymi rzeczami, które naprawdę możemy kontrolować, są nasze własne myśli, przekonania, i reakcje. Wszystko inne, włączając w to działania innych ludzi, wydarzenia zewnętrzne czy wyniki naszych działań, należy do rzeczy, które są poza naszą kontrolą. Skupianie się na naszym wewnętrznym życiu i własnych postawach jest kluczowe dla osiągnięcia spokoju ducha. Przyjmując stoicki podział na to, co jest, a co nie jest w naszej kontroli, uczymy się przyjmować nieuniknione z większą akceptacją i mniejszym stresem. Stoickie podejście promuje praktykowanie cnoty i działanie zgodnie z rozumem jako najlepszy sposób na radzenie sobie z życiowymi wyzwaniami.
Marek Aureliusz, sugeruje, że powinniśmy zadawać sobie pytanie, czy to, co nas teraz zajmuje, będzie miało znaczenie za rok, za pięć lat, czy w perspektywie naszego całego życia. Ta technika pozwala oddzielić drobne niepokoje od rzeczywiście istotnych kwestii. Stoicyzm zachęca do skupienia się na teraźniejszości i działania zgodnie z naszymi najwyższymi cnotami, takimi jak mądrość, sprawiedliwość, umiar i odwaga. Jeśli nasze obecne troski nie są zgodne z tymi wartościami, prawdopodobnie nie są one aż tak istotne, jak mogłoby się wydawać.
Stoicy uczą, że kluczem jest praktykowanie samoświadomości i samoregulacji, co pozwala nam odróżnić chwilowe frustracje od trwałych i znaczących problemów. Stoickie podejście do dylematu "być czy robić?" skupia się na znaczeniu charakteru i działań jako nierozerwalnie powiązanych aspektów życia. Stoicy, tacy jak Epiktet czy Marek Aureliusz, podkreślają, że nasze działania są bezpośrednim odzwierciedleniem naszego wewnętrznego „bycia”, czyli naszych cnót, przekonań i charakteru. Dlatego nie oddzielają "bycia" od "robienia", ale raczej widzą w działaniu ekspresję bycia. Według stoików, nie można być mądrym czy sprawiedliwym bez wyrażania tych cnót w codziennych działaniach. Każde działanie powinno być zgodne z głęboko zakorzenionymi wartościami i przemyślanymi wyborami, które odzwierciedlają nasze „bycie”, ujawniające się w sposób, w jaki „robimy” — czyli jak postępujemy w różnych sytuacjach życiowych.
Odpowiadając na pytanie "być czy robić?", stoicyzm sugeruje, że kluczowe jest zrozumienie, iż prawdziwe "bycie" jest manifestowane poprzez celowe i mądre "robienie". Działanie zgodnie z cnotami, takimi jak mądrość, sprawiedliwość, umiar i odwaga, jest nie tylko wyrazem naszego charakteru, ale również środkiem do jego kształtowania i doskonalenia.
Moje ulubione stoickie cytaty:
Musisz żyć dla innych, jeśli chcesz żyć z pożytkiem dla siebie. - Seneka
Temu, kto nie wie, do jakiego portu zmierza, nie sprzyja żaden wiatr. - Seneka
Wolność jest jedynym godnym celem w życiu. Zdobywa się ją przez lekceważenie rzeczy, które leżą poza naszą kontrolą. - Epiktet
Zapraszam na film na podstawie artykułu
oraz na inny film o stoicyzmie: