Przestań martwić się rzeczami, na które nie masz wpływu! Stoickie antidotum na zmartwienia.

Mimo że nie możemy kontrolować przyszłości, zamartwiamy się nią do granic możliwości. Dzieje się tak, ponieważ nie mamy nad nią kontroli, a to nad czym nie mamy kontroli budzi w nas przerażenie. Czasami myślimy, że możemy kontrolować przyszłość, rozmyślając o niej, czy też modląc się o pomoc, jednak mimo tego i tak odkrywamy, że przyszłość pozostaje nieprzewidywalna mimo naszych starań.

Starożytni Stoicy dążyli do zaakceptowania nieprzewidywalności przyszłości oraz innych rzeczy, których nie możemy kontrolować. Zgodnie z naukami Stoików, nie powinniśmy martwić się rzeczami, na które nie mamy wpływu, ponieważ nie jesteśmy w stanie kontrolować ich przebiegu. Próby kontrolowania ich są stratą czasu i prowadzą jedynie  do większego lęku i niepokoju. Te emocje są szkodliwe dla spokoju umysłu. 

“Kto jest niezwyciężony? Ten, kogo nie wyprowadzi z równowagi nic, co pozostaje poza jego rozumnym wyborem”. - Epiktet.

Nie chcemy tracić naszego cennego czasu na zamartwianie się o przyszłość, prawda? A jednak wiele osób znajduje się w tym strasznym stanie ciągłego zamartwiania się, nawet o najmniejsze i mało istotne rzeczy. Według Epikteta powinniśmy skupiać się wyłącznie na rzeczach będących w naszej mocy, a te, które nie są pod naszą kontrolą, traktować z dystansem. 

Jak mawiał Epiktet: “Jest tylko jedna droga do szczęścia i polega ona na zaprzestaniu martwienia się o rzeczy, które są poza zasięgiem naszej woli”. 

Gdybyśmy tylko zwracali uwagę na nasze własne działania, myśli, opinie i dążenia, wówczas rzeczy, na które nie mamy wpływu nie będą nas dotyczyć, a zatem nie będziemy się nimi martwić. Po prostu nadejdą i miną, jak przelotne deszcze czy fale oceanu, a my zachowamy wewnętrzny spokój mimo ich obecności. 

Brzmi to tak łatwo i logicznie, ale większość ludzi przyzna, że ten stoicki ideał niewzruszonego umysłu jest trudny, a może być wręcz praktycznie nieosiągalny.

Jak możemy przestać przejmować się sprawami, na które nie mamy wpływu? Stoicy pozostawili nam wartościowe wskazówki, które mogą pomóc nam ograniczyć zmartwienia w tym nieprzewidywalnym świecie.

 

Bądź roztropny.

 

Możemy myśleć o zamartwianiu się jako o formie pobłażania sobie. Osoby ciągle zamartwiające się zagłębiają się w swoje liczne myśli o przyszłości, które są jedynie ich wyobrażeniami. Jednak według Seneki, takie postępowanie nie jest dobrym sposobem na życie.

 

Seneka twierdził, że umysł tworzy fałszywe obrazy na podstawie tego, co postrzegają nasze zmysły, sprawiając, że nasze życie wydaje się gorsze, niż jest w rzeczywistości. 

Te rozmyślania mogą wydawać się użyteczne, ponieważ wierzymy, że możemy je wykorzystać do przewidywania przyszłości. Jednak zajmując nasze umysły tymi wyobrażeniami i spekulacjami, możemy wywoływać zbędne cierpienie zarówno dla siebie jak i dla innych. Panika jest zaraźliwa, więc jeśli rozsiewamy ponure wizje i pesymizm, inni będą podążać za nami.

 

Na przykład, późnym wieczorem dostrzegamy grupę mężczyzn zbliżających się z oddali. Nie znamy ich, nie wiemy, skąd pochodzą ani jakie mają zamiary. Poruszony tym widokiem, nasz umysł zaczyna tworzyć różne scenariusze. Wyobrażamy sobie, że mogą chcieć nas skrzywdzić i natychmiast przychodzą nam do głowy najgorsze myśli. Wpadamy w panikę, która szybko udziela się wszystkim wokół nas. 

 

Ale po chwili ci mężczyźni po prostu przechodzą obok, a niektórzy nawet nas pozdrawiają. Ostatecznie nic złego się nie wydarzyło.

 

Często nasze wyobrażenia o przyszłości się nie spełniają. Istnieją one jedynie w naszych umysłach. Mimo to wiele osób spędza każdą chwilę, tworząc i pielęgnując takie myśli.

 

Jak powiedział Seneka: “Umysł który niepokoi się o przyszłe wydarzenia, jest nieszczęśliwy”. 

 

Seneka proponuje nam rozwiązanie, które może pomóc wzmocnić nas w obliczu tendencji do katastrofizowania – zachowanie roztropności. Nawet gdy pojawiają się wyraźne sygnały zagrożenia, powinniśmy zachować roztropność w naszych przemyśleniach na ten temat. W ten sposób możemy lepiej kontrolować nasze myśli.

Więcej stoickich rad o tym jak przestać się zamartwiać znajdziesz w naszym filmie.